Trong mắt nhiều người mới tiếp cận với tâm linh, thiền định thường được xem là một trạng thái tĩnh lặng khác biệt, hay một trạng thái an vui tự tại cần phải chinh phục được. Song, khi bước vào lộ trình Ngài Mahāsi cho người mới, ta sẽ thấy một góc nhìn vô cùng đặc biệt: việc tu tập không hướng đến việc biến đổi ta thành một hình mẫu khác biệt, mà là để thấu thị bản thân một cách minh bạch trong từng sát-na.
Xuyên suốt những Ngài Mahasi bài giảng, Bậc Thầy luôn khẳng định một nguyên tắc mộc mạc mà uyên thâm: hãy liễu tri mọi sự vận động của thân và tâm, ngay tại trạng thái chân thực nhất của chúng. Không đòi hỏi việc dùng trí tưởng tượng hay phân tích lý trí, hay cố gắng áp đặt một cảm giác đặc biệt nào. Điều kiện tiên quyết chỉ là cái “biết” — cái biết liên tục, xác thực và vượt ngoài sự đánh giá.
Đối với người khởi sự, hệ thống của Ngài Mahāsi rất tương xứng bởi đặc tính có trình tự, dễ hiểu và dễ áp dụng. Người hành trì được dẫn dắt quan sát một đề mục rất sơ đẳng: sự chuyển động lên xuống của bụng trong quá trình hô hấp. Lúc phồng thì chú niệm là "phồng", lúc xẹp thì chú niệm là "xẹp". Sự thực hành cốt yếu ở điểm này. Nếu suy nghĩ khởi lên, hãy thầm ghi nhận “nghĩ, nghĩ”; nếu xuất hiện âm thanh, hãy ghi nhận trạng thái “nghe”. Tránh việc tự ti hay nảy sinh cảm xúc bực bội, rồi khéo léo quay trở về với đề mục căn bản.
Qua những Ngài Mahasi bài giảng, Ngài luôn chỉ dạy: chính sự nhận thức trực tiếp này, khi được thực hiện chuẩn xác và thường xuyên, sẽ dần hé lộ bộ mặt thực của anicca, dukkha và anattā trong vạn vật. Hành giả sơ cơ không cần lo lắng về việc chưa hiểu hết kinh điển ngay lập tức. Miễn là thực hành chuẩn xác, tuệ giác sẽ tự động nảy nở theo năm tháng.
Điều đặc biệt quan trọng trong Ngài Mahāsi cho người mới chính là thái độ lúc tập luyện. Bậc Đạo sư không cổ xúy việc nỗ lực quá sức, cũng chẳng đồng tình với sự lười nhác. Cốt lõi là ở sự nỗ lực trung hòa, chánh niệm đúng mức và thái độ nhẫn nại trường kỳ. Hành thiền không giống như một cuộc đua giành giải thưởng, mà là con đường quay lại để thấu hiểu rõ ràng từng bước chân của thân tâm.
Bên cạnh việc ngồi thiền, Ngài Mahāsi còn nhắc nhở việc giữ chánh niệm trong cả đi, đứng, nằm, ngồi: đi, đứng, nằm và ngồi. Lúc di chuyển, ghi nhận là đi; lúc bất động, ghi nhận là đứng. Bằng cách đó, thiền định không chỉ nằm trong các khung giờ riêng biệt, mà hòa nhập và trở thành một mảnh ghép của thực tại hằng ngày.
Dành cho những người bắt đầu, hệ thống Ngài Mahāsi cho người mới chính là lối thực hành chân thực và an toàn nhất. Chẳng cần những tín ngưỡng cực đoan hay mong cầu các hiện tượng lạ click here thường. Điều kiện chỉ là sự thành thật để theo dõi, lòng kiên tâm để đi tiếp, và sự khiêm nhường để rút ra bài học từ thực tại nơi bản thân. Từ những chất liệu đó, trí tuệ sẽ tự nhiên phát khởi và lớn mạnh dần.